Αποτελεσματικότητα Δράσεων Καινοτομίας
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ούσα αποκλειστικά νησιωτική, χαρακτηρίζεται από σειρά ιδιαιτεροτήτων όπως την απομόνωση από την ηπειρωτική χώρα, την στενότητα των φυσικών και ανθρώπινων πόρων, την εποχικότητα δραστηριοτήτων καθώς και την έλλειψη συγκροτημένης νησιωτικής πολιτικής. Οι ιδιομορφίες αυτές αυξάνουν τα κόστη παραγωγής και εξαγωγών προϊόντων, δημιουργούν δυσκολίες στην αποτελεσματική διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας ενώ καθυστερούν την διάχυση καινοτομιών. Η ενίσχυση όμως της διαδικασίας ενσωμάτωσης της καινοτομίας στις επιχειρήσεις απαιτεί την στήριξη νέων ιδεών.
Τα στοιχεία και τα αποτελέσματα που παρατίθενται προέρχονται από πρόσφατη έρευνα του Γραφείου Καινοτομίας (Ιούλιος 2022) και συσχετίζονται με την παρακολούθηση της εφαρμογής της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Στόχος της έρευνας ήταν η αποτύπωση και παρακολούθηση συγκεκριμένων χρηματοδοτικών εργαλείων από τα οποία ενισχύθηκαν οι φορείς της Περιφέρεις Βορείου Αιγαίου με σκοπό την ανάπτυξη νέων μεθόδων και διαδικασιών και η συμβολή αυτών στην καινοτομία.
Την προηγούμενη προγραμματική περίοδο (2014-2020) επίσης εκπονήθηκαν: η Έκθεση αποτίμησης της επίδρασης του Ε.Π. Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου στη RIS3 της Περιφέρειας, η Έκθεση υλοποίησης της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) της ΠΒΑ του έτους 2020 και η Έκθεση Εκτίμησης Υλοποίησης Δράσεων Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας βάσει των οποίων επιλέχθηκε να ακολουθηθεί το πεδίο έρευνας και η μεθοδολογία του παρόντος παραδοτέου αλλά σε συνδυασμό με τη σχετική έρευνα που προηγήθηκε αυτού.
Η Έκθεση υλοποίησης έτους 2020 της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου καταγράφει πληροφορίες/στοιχεία των έργων που συσχετίζονται με την RIS της ΠΒΑ και που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΠ Β. Αιγαίου. Συνολικά στο ΕΠ Β. Αιγαίου είναι ενταγμένα 30 έργα, τα οποία υπηρετούν την RIS ΠΒΑ, αθροιστικού π/υ 29.383.404 € όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
Πίνακας 1 Έργα σχετιζόμενα με την RIS3 και κατανομή ανά επενδυτική προτεραιότητα που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΠ Β. Αιγαίου 2014-20
Πηγή: Έκθεση υλοποίησης έτους 2020 Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου
Στον ακόλουθο πίνακα αναφέρονται λεπτομερώς τα Έργα RIS ΠΒΑ ενταγμένα στο ΕΠ Βορείου Αιγαίου 2014-20.
Πίνακας 2 Έργα σχετιζόμενα με την RIS3 και κατανομή ανά επενδυτική προτεραιότητα που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΠ Β. Αιγαίου 2014-20
Συμπερασματικά μπορούμε να αναφέρουμε τα ακόλουθα από τα ευρήματα της έρευνας:
-
Λόγω της φύσης της ΠΒΑ και των ιδιαιτεροτήτων αυτής και καθώς είναι επιθυμητό η έρευνα να επιστρέφει αποτελέσματα αντιπροσωπευτικά της Περιφέρειας στο σύνολό της, επιλέχθηκε για τις ανάγκες της έρευνας να μη δοθεί βαρύτητα στα Ευρωπαϊκά έργα (η πλειοψηφία των οποίων υλοποιούνται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου).
-
Το 52,6 % (9) των συμμετεχόντων έχει γνώση σχετικά με την Εθνική Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Έρευνα και Καινοτομία και την Περιφερειακή (ΠΒΑ) Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Έρευνα και Καινοτομία.
-
Τα έργα στα οποία συμμετείχαν οι φορείς ανήκουν είτε στον Τομέα Προτεραιότητας Αγροδιατροφή (το 33.3% των συμμετεχόντων) είτε στον Τομέα Τουρισμός – Πολιτισμός – Περιβάλλον (66.7%). Η μη ύπαρξη απαντήσεων που να συσχετίζονται με τις ΤΠΕ προκύπτει από το γεγονός ότι τα έργα αυτά είναι κυρίως τουρισμού-πολιτισμού.
-
Το 31,6% (6) γνωρίζει την Διαδικασία της Επιχειρηματικής Ανακάλυψης αλλά μόλις ένας φορέας είχε συμμετάσχει σε Διαδικασία/ Εκδήλωση Επιχειρηματικής Ανακάλυψης.
-
Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (8) δεν είχε συνεργασία με άλλους περιφερειακούς εταίρους κατά τη διάρκεια του έργου που ερωτήθηκε.
-
Το 92,3% (12) των φορέων που έχουν ενταχθεί σε έργα κρίνουν το αποτελέσματα αυτών ως θετικό ενώ σε μία περίπτωση κρίθηκε ως ουδέτερο αλλά σε όλες τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα της συμμετοχής φαίνεται να είναι έναυσμα για δημιουργία νέων ιδεών.
-
Ως μεγαλύτερες τεχνολογικές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα χαρακτηρίζονται η Διασύνδεση Έρευνας και Επιχειρηματικότητας, η Ψηφιακή Μετάβαση, η Απλοποίηση Διαδικασιών και η στροφή στην Πράσινη και Μπλε Οικονομία.
-
Ως σημαντικότερη δράση Ψηφιακού μετασχηματισμού για την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας, επιχειρηματικότητας & καινοτομίας ως πιο σημαντική κρίνεται η ‘Προώθηση των επενδύσεων για την τεχνολογική αναβάθμιση επιχειρήσεων, τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους και την προσαρμογή τους στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, καθώς και τη στροφή τους σε «πράσινες» διαδικασίες και προϊόντα.
-
Όσον αφορά την επιρροή των Δράσεων Τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και διεθνοποίησης στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας, επιχειρηματικότητας & καινοτομίας, ανάπτυξη της κυκλικής και μπλε οικονομίας και ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας οι απαντήσεις έχουν μεγάλο εύρος δείχνοντας ότι οι φορείς δίνουν διαφορετική αλλά σημαντική βαρύτητα στις προτεινόμενες δράσεις
Συμπερασματικά, η έρευνα λαμβάνοντας υπόψιν το ποσοστό συμμετοχής σε σχέση με τα άτομα που κλήθηκαν φαίνεται να επιστρέφει ικανοποιητικά αποτελέσματα τα οποία βοηθούν στο να δημιουργηθούν συμπεράσματα σε σχέση με τα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν ενώ παράλληλα επικουρούν τον καθορισμό νέων ιδεών/δράσεων οι οποίες μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
