Σύστημα Παρακολούθησης και Αξιολόγησης ΠΒΑ
Το Σύστημα Παρακολούθησης της ΕΣΕΕ 2021-2027
Βασικός στόχος της ΕΣΕΕ 2021-27 είναι η μετάβαση σε ένα νέο βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο στηριζόμενο στη γνώση και στην αξιοποίησή της για την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας και τη συμμετοχή σε διεθνείς αλυσίδες αξίας.
Η επίτευξη του προαναφερόμενου βασικού στόχου επιτυγχάνεται μέσα από τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της Λογικής Παρέμβασης με συγκεκριμένους Στρατηγικούς Στόχους και Πεδία Παρέμβασης. Η λογική παρέμβασης της ΕΣΕΕ 2021-27 παρουσιάζεται σχηματικά στον επόμενο πίνακα. Το σύστημα Παρακολούθησης & Αξιολόγησης (Π&Α) πρέπει να παρακολουθήσει και να αξιολογήσει τα μέτρα/δράσεις που σχεδιάζονται και εφαρμόζονται σύμφωνα με τη Λογική Παρέμβασης της ΕΣΕΕ 2021-27 η οποία αποτυπώνει τους στόχους, την αιτιολογική σχέση μεταξύ των στρατηγικών στόχων, των πεδίων παρέμβασης και των δράσεων/μέτρων.
Πίνακας 1: Λογική Παρέμβασης της ΕΣΕΕ 2021-27
Ταυτόχρονα η Λογική Παρέμβασης της ΕΣΕΕ και η εφαρμογή της θα πρέπει να πληροί τον Αναγκαίο Πρόσφορο Όρο (δηλ. η απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση των δράσεων), γεγονός που επηρεάζει τη διαμόρφωση του συστήματος Π&Α. Η ορθή διακυβέρνηση της ΕΣΕΕ (αναγκαίος πρόσφορος όρος) για την περίοδο 2021-2027 προϋποθέτει την εκπλήρωση επτά κριτηρίων που αφορούν τον Στόχο Πολιτικής 1 «Μια Ευρώπη πιο ανταγωνιστική και έξυπνη μέσω της προώθησης του καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού και των περιφερειακών διασυνδέσεων ΤΠΕ» και ειδικότερα τους ειδικούς στόχους 1.i «Ανάπτυξη και ενίσχυση των ικανοτήτων έρευνας και καινοτομίας και αξιοποίηση των προηγμένων τεχνολογιών» και 1.iv «Ανάπτυξη δεξιοτήτων για έξυπνηςεξειδίκευση, βιομηχανική μετάβαση και επιχειρηματικότητα».
Αυτά τα 7 κριτήρια είναι τα εξής και ισχύουν σε εθνικό και
περιφερειακό επίπεδο:
Επικαιροποιημένη ανάλυση των προκλήσεων για τη διάδοση της καινοτομίας και την ψηφιοποίηση.
Ύπαρξη αρμόδιου περιφερειακού ή εθνικού οργανισμού ή φορέα που είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης
Εργαλεία παρακολούθησης και αξιολόγησης για τη μέτρηση των επιδόσεων ως προς την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής
Λειτουργία της συνεργασίας των ενδιαφερομένων μερών («Διαδικασία Επιχειρηματικής Ανακάλυψης»)
Αναγκαίες δράσεις για τη βελτίωση των εθνικών ή περιφερειακών συστημάτων έρευνας και καινοτομίας, εφόσον απαιτούνται
Κατά περίπτωση, δράσεις για τη στήριξη της βιομηχανικής μετάβασης.
Μέτρα για την ενίσχυση της συνεργασίας με εταίρους εκτός συγκεκριμένου κράτους μέλους σε τομείς προτεραιότητας που υποστηρίζει η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης.
Από τα παραπάνω κριτήρια τα κριτήρια Κ2,Κ3 και Κ4 είναι αυτά που συνδέονται πιο άμεσα με τη διακυβέρνηση της ΕΣΕΕ 2021-2027 ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα κριτήρια συσχετίζονται περισσότερο με την αποτελεσματική εφαρμογή των πεδίων παρέμβασης της ΕΣΕΕ για την επίτευξη των Στρατηγικών Στόχων. H ΕΣΕΕ 2021-27 υποστηρίζεται από δράσεις και μέτρα που αναφέρονται στα κριτήρια Κ5, Κ6 και Κ7. Το σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης (Κ3) υποβοηθεί την εκπλήρωση και των υπολοίπων κριτηρίων με σκοπό το συνολικό σύστημα διακυβέρνησης της ΕΣΕΕ 2021-27 να πληροί συνεχώς τον Αναγκαίο Πρόσφορο Όρο υπό την εποπτεία της ΜΟΝ-ΕΣΕΕ. Τα στοιχεία εκπλήρωσης των επτά κριτηρίων παρουσιάζονται στην αυτό-αξιολόγηση της χώρας σε σχέση με τον Πρόσφορο Όρο 1.
Με βάση τα παραπάνω σχεδιάστηκε ένα ανανεωμένο σύστημα Παρακολούθησης & Αξιολόγησης για τη σωστή διαχείριση των κονδυλίων που θα διατεθούν για την ΕΣΕΕ 2021-2027 (ολοκλήρωση απορρόφησης 2029). Η ΕΣΕΕ συσχετίζεται άμεσα με κονδύλια περίπου 2.142 εκ. Ευρώ για την υποστήριξη της Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας κατά την περίοδο 2021-2027 σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Καλείται επίσης να επηρεάσει τουλάχιστον άλλα 3.388 εκ. Ευρώ που προορίζονται για την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Ο βασικός στόχος αυτής της επένδυσης μέσω της ΕΣΕΕ είναι η τόνωση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας, η μετάβαση από εισαγωγική σε εξαγωγική οικονομία και η συνέχιση της σύγκλισης με την ΕΕ μέσα από την διττή μετάβαση.
Σχήμα <!– [if supportFields]> SEQ Σχήμα \* ARABIC <![endif]–>1<!– [if supportFields]><![endif]–>: Σύστημα Π&Α και Κριτήρια Πρόσφορου Όρου
Το σύστημα Π&Α για την περίοδο 2021-27 διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο για παρακολούθηση και αξιολόγηση της Διαδικασίας Επιχειρηματικής Ανακάλυψης (ΔΕΑ) [AC1] σε εθνικό (Πλατφόρμες Καινοτομίας – Innovation Agency) και περιφερειακό επίπεδο παρέχοντας στοιχεία που βοηθούν στον προσδιορισμό / και την εξειδίκευση των προτεραιοτήτων της Στρατηγικής.
Στο παρακάτω σχήμα αποτυπώνεται η ροή της πληροφόρησης με σκοπό την αποτελεσματική παρακολούθηση και Αξιολόγηση των δράσεων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
[AC1]Link
προς την αντίστοιχη σελίδα..
Με την ανάπτυξη του νέου συστήματος διακυβέρνησης και Π&Α για την περίοδο 2021-27, υποβοηθούνται σημαντικά τόσο το εθνικό όσο και τα περιφερειακά συστήματα Π&Α που συσχετίζονται με την ΕΣΕΕ και την περιφερειακή της εφαρμογή. Κατά την περίοδο 2014-20, τα περιφερειακά συστήματα παρακολούθησης και αξιολόγησης είχαν περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Είναι όμως ένα πρόβλημα που εντοπίζεται στο 50% των Ευρωπαϊκών περιφερειών. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα αναπτύσσει έναν σημαντικά βελτιωμένο μηχανισμό επισκόπησης και κατανόησης του ‘πόσα χρήματα ξοδεύει’ για την καινοτομία και τον τεχνολογικό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, ‘πού πηγαίνει αυτή η χρηματοδότηση’, το αποτέλεσμα (αλλαγή) που επιφέρει, με σκοπό, οι εθνικές και περιφερειακές δράσεις να αλληλοσυμπληρώνονται και να ενισχύονται.
Ο συντονισμός αυτός αναπτύσσει προστιθέμενη αξία μεταξύ εθνικού και περιφερειακού επιπέδου εξοικονομώντας πόρους (χρόνο, εργαζόμενους, χρήματα κ.λπ.) στις περιφέρειες. Ενέργειες που μπορούν να πραγματοποιηθούν από μία κεντρική υπηρεσία ή ένα υπουργείο, για παράδειγμα με τη συλλογή δεδομένων ή τη διεξαγωγή αναλύσεων που χρειάζονται ένταση πόρων, αναλαμβάνονται σε κεντρικό επίπεδο διευκολύνοντας και υποβοηθώντας τις περιφέρειες. Τα στοιχεία / αποτελέσματα / πληροφορίες στη συνέχεια διανέμονται στις περιφέρειες από την ΜΟΝ-ΕΣΕΕ ενώ σε εθνικό επίπεδο υπάρχει μια άμεση επισκόπηση της περιφερειακής κατάστασης.
Από την άλλη πλευρά, ο συντονισμός προάγει τη συμβατότητα και την εναρμόνιση των συλλεγόμενων δεδομένων καθώς και των μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη συλλογή και αξιολόγησή τους, αυξάνοντας έτσι τη συγκρισιμότητα των πληροφοριών μέσα από την χρήση κοινών/κατάλληλων δεικτών. Επιπλέον, ο συντονισμός των συστημάτων βελτιώνει την ποιότητα του συστήματος Π&Α ενθαρρύνοντας τακτικές εκπαιδεύσεις για το προσωπικό και ενίσχυση της ροής πληροφοριών μεταξύ των περιφερειών και των υπουργείων αλλά και του συνολικού μηχανισμού επιχειρηματικής ανακάλυψης (ΔΕΑ).
